Kałuszyn

Złoty Ułan – pomnik konny odsłonięty 13 września 2014 roku w Kałuszynie (województwo mazowieckie), z okazji 75. rocznicy bitwy pod tym miastem w 1939 r. Pomnik przedstawia siedzącego na koniu ułana z wzniesioną do góry szablą, będącą sygnałem do walki.
Inicjatorem i fundatorem tego jedynego w Polsce pozłacanego pomnika jest Jan Żyliński – biznesmen mieszkający w Londynie, syn rotmistrza Andrzeja Żylińskiego, który 12 września 1939 roku wraz z 11 Pułkiem Ułanów Legionowych rozpoczął zwycięską bitwę pod Kałuszynem. Figura została zaprojektowana przez rzeźbiarza Roberta Sobocińskiego. Odlew z pozłacanego brązu jest osadzony na cokole obłożonym płytami z czerwonego granitu. Pomnik ma 8 metrów wysokości i waży 30 ton.

Murowana plebania parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Stanisława w Kałuszynie z 1837 r.

W ścianę kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Stanisława w Kałuszynie w Kałuszynie wmurowana jest macewa pochodząca z nowego kirkutu w Kałuszynie. Nad nagrobkiem jest umocowana tablica z napisem: „Kałuszyn 1939 – Polaków 3000, Żydów – 6500”. Macewa i tablica została umieszczona w 1990 roku dzięki staraniom księdza proboszcza Czesława Bednarczyka.

Kościół parafii rzymskokatolickiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Stanisława w Kałuszynie. Świątynia została wzniesiona w stylu neogotyckim w latach 1889-1893 według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. W ołtarzu głównym obraz „Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny” namalowany przez Michała Elwira Andriollego oraz obrazy pochodzące z XIX stulecia znajdujące się w nawach bocznych.

 Jest to kościół typu bazylikowego. Od frontu znajduje się wieża. Poświęcenie świątyni odbyło się 27 października 1893 roku, a konsekrował ją abp Teofil Chościak Popiel 14 sierpnia 1897 roku. W świątyni znajdują się organy wybudowane przez Jana Szymańskiego z Warszawy w 1901 roku. Posiadają 12 głosów, 2 klawiatury, mechaniczne: trakturę gry i trakturę rejestrów.  Parafię erygował biskup poznański Andrzej Bniński 24 grudnia 1472 roku z części parafii Grębków. W 1447 roku za sprawą dziedzica Stanisława Kałuskiego wzniesiono w Kałuszynie, wiosce szlacheckiej, modrzewiowy kościół pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa Męczennika. W roku 1563 do parafii należało 11 wsi szlachty osiadłej i 16 wsi szlachty zagrodowej. Pierwszy kościół modrzewiowy, z fundacji Stanisława Kałuskiego, przetrwał przeszło cztery wieki.

Metalowy pomnik koziołka ustawiony na cokole stoi na pl. Kilińskiego. Pomnik, który został odsłonięty w 2011 r., nawiązuje do herbu Kałuszyna. Na cokole upamiętniono daty: 1429 r. – powstanie osady Kałuszyn, 1718 r. – potwierdzenie nadania praw miejskich Kałuszynowi, 1847 r. – zatwierdzenie herbu miasta, który wywodzi się od klejnotu herbowego rodziny Zamoyskich – właścicieli Kałuszyna.